Канцэрт "Штраўс запрашае..."

Іаган Штраўс (вядомы як Іаган Штраўс II або Іаган Штраўс-малодшы) быў незвычайна паспяховым кампазітарам, аўтарам знакамітых аперэт, кадрыляў, палек, і вядома ж, венскіх вальсаў, за што і атрымаў тытул «Кароль вальсаў». Ён нарадзіўся 25 кастрычніка 1825 года ў Санкт-Ульрыху недалёка ад Вены.

•    Штраўс быў старэйшым сынам Іагана Штраўса I, вядомага скрыпача, дырыжора і кампазітара, які пераўтварыў сялянскі танец вальс у вытанчаны твор мастацтва, які вельмі спадабаўся вышэйшаму свету. Свой першы вальс яго сын, Іаган Штраўс-малодшы, напісаў ва ўзросце шасці гадоў. Калі яму было 19, ён стварыў уласны аркестр і дырыжыраваў першым публічным канцэртам. Іх дэбют у 1844 годзе меў такі поспех, што Іаган-малодшы ў раптоўна стаў галоўным сапернікам свайго бацькі.

•    Значэнне вальса ў жыцці арыстакратычнага таварыства 19 стагоддзя ў Аўстрыі немагчыма пераацаніць. Палажэнне Штраўса II у гэтым грамадстве было эквівалентнае статусу самай буйной поп-зоркі сёння. Выканаўшы найпапулярны вальс «На выдатным блакітным Дунаі» на Сусветнай выставе ў Парыжы ў 1867 году, Штраўс замацаваў за сабой імя вялікага кампазітара. Акрамя "Блакітнага Дуная", ён стварыў мноства іншых бліскучых вальсаў: "Песні кахання", "Венскія жанчыны", "Развітанне з Пецярбургам", "Персідскі марш", "Жыццё артыста", "Тысяча і адна ноч", "Выдатны май" , «Ружы з поўдня», «Вясновыя галасы», «Казкі Венскага лесу» і іншыя, якія дазвалялі спрактыкаванаму і патрабавальнаму вышэйшаму грамадству добра бавіць час на балях. Штраўс напісаў амаль 500 танцавальных нумароў, 150 з якіх - вальсы.

•    У рэшце рэшт, Штраўс II стаў адным з самых папулярных вальсавых кампазітараў свайго часу, шмат гастралюючы па Аўстрыі, Польшчы і Германіі ў суправаджэнні свайго аркестра. Ён некалькі разоў падаваў заяву аб прыёме на пасаду музычнага кіраўніка Каралеўскіх прыдворных баляў, але яму ўвесь час адмаўлялі, тым не менш ён атрымаў яе ў 1863 годзе.

•    У 1855 годзе Іаган атрымаў запрашэнне ад Царскасельскай чыгуначнай кампаніі Санкт-Пецярбурга выступіць у наступным годзе ў канцэртным павільёне Паўлаўскага вакзала. Кампазітару настолькі спадабалася гэтая паездка, што ён вяртаўся ў Расію, каб іграць, штогод з 1856 па 1865 год.

•    Да 1870-х гадоў Іаган і яго аркестр гастралявалі па ЗША, дзе выступалі на Бостанскім фэсце. Іяган быў сапраўднай зоркай, калі ён выступаў у якасці вядучага дырыжора на грандыёзным канцэрце, у якім прынялі ўдзел больш за 1000 музыкаў, якія выканалі яго вальс «Блакітны Дунай» і іншыя творы.

•    Іаганам захапляліся многія выдатныя кампазітары. Рыхард Вагнер адзначаў, што яму падабаецца вальс «Віно, жанчыны і песні», а Рыхард Штраўс (не звязаны з сям'ёй Штраўсаў) называў аднафамільца «смяецца геніем Вены». Знакаміты Іаган эс Брамс быў сябрам Іагана, які ў сваю чаргу прысвяціў Брамсу свой вальс «Абдыміцеся, мільёны!». Існуе нават гісторыя пра тое, як Штраўс адлюстраваў на старонцы дзённіка адной дамы першыя такты вальса "На выдатным блакітным Дунаі", а Брамс, зусім не жартам, прыпісаў ніжэй: "На жаль, не сачыненне Іаганеса Брамса". Іаган н Штраўс II меў і канкурэнтаў, у тым ліку Жака Офенбаха, які кінуў выклік Іаган у ў галіне аперэты.

•    Нягледзячы на тое, што Штраўс пачаў пісаць аперэты адносна позна, менавіта ён даў свету танцавальную аперэту. Венскія аперэты так часта і называюць - танцавальнымі, а Штраўс - вяршыня гэтага жанру. Кампазітар напісаў усяго 16 аперэтаў, але толькі два творы сталі вянком яго аперэтачнай творчасці і аднымі з самых вядомых у свеце – «Лятучая мыш» і «Цыганскі барон». Жамчужыну аперэтачнага жанру, «Кажан», Штраўс напісаў у 1874 годзе.
 
•     Штраўс памёр ад пнеўманіі ў 1899 годзе ва ўзросце 73 гадоў, аднак яго творы жывуць і да гэтага часу гучаць у канцэртных залах па ўсім свеце. Помнікі Штраўсу ўстаноўлены ў Вене - залатая статуя, якая паказвае Штраўса, які грае на скрыпцы - і ў Паўлаўску пад Санкт-Пецярбургам, дзе кампазітар гастраляваў 10 сезонаў.

•    На экране і на тэатральных сцэнах Іагана Штраўса на працягу многіх гадоў малявалі розныя акцёры, у тым ліку Эдмунд Гвен у фільме «Венскія вальсы» Альфрэда Хічкока, Сцюарт Уілсан у міні-серыяле «Дынастыя Штраўсаў» і інш. Кампазітара дагэтуль ушаноўваюць родным горадзе, дзе музыка Іагана Штраўса заўсёды выконваецца на святкаванні Новага года ў канцэртнай зале Musikverein, якая транслюецца на міжнародным узроўні.

Касса: +375 17 334-10-41