Архiў навiн

«Кошчын дом»: прэм'ера 14 сакавіка

Напярэдадні вясновых школьных канікул Вялікі тэатр Беларусі прадставіць прэм'еру новага дзіцячага спектакля, оперу П. Вальдгардта «Кошчын дом» па матывах казкі С. Маршака.

Пра жыццё і лёс кампазітара Паўла Вальдгардта вядома няшмат. Патомны дваранін, выкладчык Цэнтральнага музычнага тэхнікума і ўдзельнік гуманітарнага гуртка Г. Г. Тайбаліна (сходу аднадумцаў, які ўзнік пад уплывам дзейнасці і рэлігійна-філасофскага гуртка «Уваскрасенне» А. А. Меера), у 25-гадовым узросце асуджаны па «справе антрапасофіі» прысуджаны за контррэвалюцыйную дзейнасць да трохгадовай спасылцы ў Салавецкі лагер асаблівага прызначэння. Пасля вызвалення выступаў як дырыжор з філарманічным аркестрам Саратава, Сталінграда, Новасібірска, Адэсы, Варонежа, Растова-на-Доне; у 40-я гады разам з І. А. Закам падрыхтаваў адкрыццё Новасібірскага тэатра оперы і балета.

Кампазітар Павел Вальдгардт － аўтар музыкі да трыццаці драматычных спектакляў, некалькіх сотняў песень і рамансаў, сімфанічных твораў. Наўрад ці можна лічыць абгрунтаваным згадку імя Вальдгардта як заснавальніка музычна-драматычнага жанру для дзяцей, якое сустракаецца ў некаторых даведачных звестках пра кампазітара. Тым не менш, у крыніцах паказваецца, што ім напісаны тры дзіцячыя оперы, адна з якіх атрымала шырокую вядомасць і досыць працяглую сцэнічную гісторыю.

Светлая, жыццесцвярджальная, даступная і запамінальная музыка гэтай оперы ў апошнія гады ўсё часцей прыцягвае да сябе ўвагу тэатральных труп самага рознага ўзроўню: ад аматарскіх пастановак дзіцячых школ мастацтваў да сур'ёзных прафесійных работ вялікіх музычных тэатраў, － адна з найбольш вядомых інтэрпрэтацый з'яўляецца пастаноўка Маскоўскага тэатра «Новая опера» імя А. У. Колабава. Вытрыманая ў лепшых традыцыях савецкай музычнай класікі для дзяцей, не ускладненая кампазітарам навінамі музыкі свайго часу (прыкладна 60-я гады ХХ стагоддзя) і дасціпна упрыгожаная «чытэльнымі» музычнымі цытатамі (думаецца, і сёння дзеці і іх бацькі лёгка пазнаюць песеньку «Нам не страшны шэры воўк» / «Who's Afraid of the Big Bad Wolf?», якая стала інтэрнацыянальнай, або пазачасавай «Жыў-быў у бабулі шэранькі козлік»), партытура оперы маляўніча ўвасабляе павучальную гісторыю, расказаную ў вершах Самуілам Маршаком.

Над новай пастаноўкай у Вялікім тэатры Беларусі працуе малады творчы калектыў. Узяўшы за аснову матэрыял з савецкай класікі (дырыжорам-пастаноўшчыкам выступае Алег Лясун), рэжысёр Дар'я Пататурка і мастак Кацярына Шымановіч прапануюць паглядзець на яго самым сучасным поглядам. У мастацкім афармленні － выкарыстанне гульнявога канструктара як асноўнай дэкарацыйнай ідэі і відэапраекцыі як важнага анімацыйнага складніка спектакля, у рэжысёрскім вырашэнні － своеасаблівы мікст жывой акцёрскай гульні і эстэтыкі плоскасных шарнірных лялек. Адсутнасць традыцыйных для гэтай казкі дэкарацый («аканіцы разьбяныя, вокны размаляваныя»), мінімалістычнасць касцюмаў многіх персанажаў і некаторая схематычнасць выяўленчага шэрагу, якая, дарэчы, характэрная для многіх стыляў сучаснай мультыплікацыі, закліканая даць штуршок да свабоднай гульні ўяўлення гледачоў самых розных узростаў.

Прэм'ера спектакля прызначаная на 14 і 15 сакавіка 2020 года.