Архiў навiн

Яўген Лысік. Мікеланджэла тэатра

Да 90-годдзя з дня нараджэння Яўгена Лысіка на нашай сцэне – адны з самых прыгожых балетаў, над якімі працаваў Мастак: 22 верасня – «Стварэнне свету»; 24 верасня – «Кармэн-сюіта»; 27 верасня – «Спартак». Як цяпер узгадвае мастацкі кіраўнік Вялікага тэатра Беларусі, народны артыст СССР Валянцін Елізар'еў, працавалі яны разам над гэтымі балетнымі палотнамі проста з задавальненнем.

«З Яўгенам Мікітавіч мяне пазнаёміў дырыжор Яраслаў Вашчак, – кажа Валянцін Мікалаевіч. – Мастака Лысіка я тады не ведаў, таму паехаў у Львоў –убачыць яго спектаклі. І гэтыя працы мяне проста ашаламілі!.. Мы дастаткова лёгка знайшлі з ім агульныя кропкі судакранання. Мне, маладому харэографу, было з ім, паспяховым мастаком, неверагодна цікава. Многае ў яго запазычыў і шмат чаму навучыўся. Яўген Мікітавіч быў вельмі глыбокім чалавекам, якія адчуваюць тонкія матэрыі, сапраўдным філосафам. Мы вялі з ім доўгія размовы, я распавядаў пра харэаграфічнае бачанне спектакля, стараўся заразіць мастака сваёй задумай, ён – развіваў гэтыя ідэі ў жывапісу, а часам і апярэджваў мяне. Гэта была сатворчасць, па-іншаму і не скажаш. А бо так рэдка можна сустрэць сотворца. Мне неверагодна пашанцавала.

Гэта быў чалавек дзіўнага лёсу. Ён нарадзіўся ў вельмі няпросты час. Хлопчык з вёскі, памятаючы ўсе жахі Другой сусветнай вайны, ён прайшоў сапраўдную школу жыцця. Як у Сярэднявечча чаляднікі вучыліся ў італьянскіх майстроў, так і Яўген Лысік пачынаў памочнікам, сам змешваў фарбы, рыхтаваў пэндзлі, а неўзабаве стаў галоўным мастаком аднаго з самых прыгожых тэатраў свету – Львоўскага. Я б яго назваў Мікеланджэла тэатра –глыбокі, думаючы, які ўдакладняе і развівае ідэі спектакля... Да гэтага часу памятаю, як ён у ботах і з велізарнай пэндзлем у руках, паставіўшы шмат-шмат вёдраў з фарбай каля сябе, хадзіў па велізарным палатне будучых дэкарацый і , пагружаны ў думкі пра балет, сам усё распісваў... »

Яўген Лысік нарадзіўся 17 верасня 1930 года ва Львоўскай вобласці. Хаця яго спрабавалі адлічыць з мастацкага інстытута Львова за абстракцыянізм і фармалізм, менавіта ён, праз некаторы час, стаў адным з сімвалаў гэтага горада і яго Опернага тэатра. «Кожная пастаноўка адрознівалася новым каляровым і арыгінальным кампазіцыйным рашэннямі. Усё, зробленае майстрам, было значна. Яго спектаклі былі неардынарныя і дзёрзкія, напоўнены глыбокім сэнсам і сімволікай. Разам з музыкай сцэнаграфія стварала ўнікальны сінтэз. Гэта быў чароўны тэатр. Публіка ішла глядзець на Лысіка», – у сваіх нататках успамінае графік, жывапісец, ілюстратар Юрый Чарышнікаў.

Яўген Лысік пайшоў з жыцця вельмі рана – у 60 гадоў, 4 мая 1991 года. Але жывыя спектаклі, якія захоўваюць памяць аб геніяльным мастаке...

***

У фае тэатра, пачынаючы з 22 верасня, будзе працаваць выстава, прысвечаная Яўгену Лысіку, дзе гледачы змогуць убачыць арыгінальныя эскізы мастака да спектакляў, рэдкія архіўныя фатаграфіі майстра за працай, а таксама сцэны з балетаў.