Архiў навiн

Ад сэрца да сэрца

«Музыка перш за ўсё павінна быць любімая, павінна ісці ад сэрца і быць звернута да сэрца. Інакш музыку трэба пазбавіць надзеі быць вечным і нятленным мастацтвам.»
С. В. Рахманінаў

У 19 гадоў Сяргей Рахманінаў скончыў Маскоўскую кансерваторыю з залатым медалём. І ўжо быў знакам сталічнай публіцы - як кампазітар і піяніст.

Яго дыпломнай працай стала опера "Алека", напісаная па "Цыганах" А.С.Пушкіна, якая так спадабалася Чайкоўскаму, што той паставіў адзнаку "пяць" з трыма плюсамі, затым настаяў на тым, каб твор быў пастаўлены ў Вялікім тэатры, больш таго - каб опера была ўключаная ў рэпертуар і ішла ў адзін вечар з "Іялантай".

У 24 гады Рахманінаў, па запрашэнні Савы Мамантава, стаў другім дырыжорам Маскоўскай рускай прыватнай оперы, дзе пазнаёміўся і пасябраваў з Фёдарам Шаляпіным.

Расчараванне маладому кампазітару прынесла яго Першая сімфонія. Незвычайная для публікі музыка была сустрэтая вельмі негатыўна. Рэцэнзіі былі разгромнымі. Цэзар Кюі напісаў: "Калі б у пекле была кансерваторыя, Рахманінаў, несумненна, быў бы ў ёй першым вучнем". Удар для Рахманінава быў настолькі зруйнавальным, што для сябе ён вырашыў назаўжды скончыць са складальніцтвам.

Увесну 1901 году з-пад пяра Рахманінава выйшаў яго знакаміты Фартэпіянны канцэрт №2. Але толькі праз паўгода пасля шумнага поспеху прэм'ернага выканання канцэрта кампазітар канчаткова зноў паверыў у сябе, аднак гэтаму садзейнічала яшчэ адна важная ў яго жыцці падзея. Ён зрабіў прапанову рукі і сэрца сваёй каханай - стрыечнай сястры Наталлі Сацінай. Вяселле прызначылі на канец красавіка 1902 года, аднак у пачатку таго месяца ён адзін адправіўся ў маёнтак сваіх сваякоў Іванаўку, каб у спакойным становішчы скласці некалькі рамансаў, за якія выдавец абяцаў заплаціць. Сярод дванаццаці вакальных мініяцюр пад нумарам сем лічыўся раманс "Тут добра…", створаны кампазітарам на вершы яго сучасніцы, паэткі Галіны Галінай.

Менавіта гэты раманс, які ўвайшоў у залаты фонд рускай класічнай музыкі, і даў назву канцэрту, які мы пачуем 19 красавіка ў Камернай зале.

Рамансы Сяргея Васільевіча Рахманінава называюць яго душэўнай споведдзю: кожны з іх адрозніваецца неверагоднай шчырасцю, меладычнасцю і любоўю да сапраўднай паэзіі.

Усяго кампазітар стварыў больш за восемдзесят рамансаў. Рахманінаў пастаянна звяртаўся да гэтага жанру на працягу 26 гадоў - з 1890 да 1916 года. З моманту ад'езду з Расіі ў 1917 годзе кампазітар не напісаў ніводнага раманса. «Я - рускі кампазітар, і мая радзіма наклала адбітак на мой характар і мае погляды. Мая музыка - гэта плён майго характару, і таму гэта руская музыка», - пісаў у дзённіках Сяргей Васільевіч.

19 красавіка ў Камернай зале будзе гучаць Рахманінаў. Вялікі тэатр Беларусі далучаецца да святкавання 150-годдзя з дня нараджэння расійскага кампазітара. На малой сцэне вядучыя салісты Беларускай оперы: лаўрэаты міжнародных конкурсаў - уладальнік медаля Францыска Скарыны Дзмітрый Шабеця, Марыя Галкіна, Кацярына Міхнавец, Алена Золава, Андрэй Селюцін, а таксама Марыя Токар (раяль) прадставяць праграму рамансаў "Тут добра…". Рэжысёр канцэрта - Наталля Кузьмянкова.

У выкананні вядучых салістаў оперы прагучаць рамансы на вершы А.Блока, А.Белага, І.Севяраніна, В.Брусава, Ф.Салагуба, К.Бальмонта, П.Вяземскага, А.Фета, Ф.Цютчава, Д.Меражкоўскага і інш. Таксама гледачы пачуюць каваціну Алека і некалькі твораў для фартэпіяна.